لرستان استانی استراتژیک از نظر جغرافیایی و راهبردی است که شاهرگ مواصلاتی کشور در مسیر شمال به جنوب و حتی مرزهای غربی به شمار می رود اما با این وجود خرم آباد مرکز آن کمتر از یک ساعت با راهآهن فاصله دارد و مردمش همچنان در انتظار شنیدن صدای سوت قطار هستند و مسیر پر پیچ و خمی برای ۳۳۳ کیلومتر خطوط ریلی جدید در پیش دارند.
به گزارش پایگاه خبری ریل نیوز به نقل از ایرنا، اهمیت گلوگاهی لرستان از آنجا مشخص میشود که فرودگاه خرم آباد سال ۱۳۲۲ در جنگ جهانی دوم توسط متفقین روبروی کمپ نظامی بدرآباد ساخته شده است، شهری که به عنوان مرکز یک استان نزدیک به مرزهای غربی کشور شرایط بسیار ایده آلی برای اتصال گلوگاه های مهم ترانزیتی کشور دارد.
لرستان با وجود اینکه در مقایسه با بسیاری از استان های کشور وسعت کمتری دارد اما از شمال با استانهای همدان و مرکزی، از شرق با استان اصفهان، از جنوب با خوزستان و از غرب با استانهای کرمانشاه و ایلام همسایه بوده و از طریق باریکهای در سمت جنوب شرقی دارای مرز بسیار کوتاهی با استان چهارمحال و بختیاری است و همین همسایگی های متعدد شرایط را برای مراودات اقتصادی فراهم کرده است.
فاصله زمانی بسیار کم این استان به مرزهای غربی و استان خوزستان، لرستان را به گذرگاهی امن و کم هزینه برای ترانزیت بینالمللی کالا تبدیل میکند که در صورت مهیا شدن زیرساخت های لازم از جمله راهآهن، بازی دو سر برد برای توسعه اقتصادی استان و رونق صنعت حمل و نقل کشور خواهد بود.
لرستان از نظر موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در مسیر ترانزیتی تهران به جنوب و شرق به غرب، جایگاه ممتازی در صنعت حمل و نقل کشور دارد، اما تاکنون به دلیل فقدان زیرساخت های ریلی، آنطور که باید نقش چندانی در این زمینه ایفا نکرده و همچنانکه در مسیر گلوگاه حیاتی شمال به جنوب کشور قرار دارد ، تنها از زیرساخت سفرهای جاده ای بهره مند بوده است.
احداث راهآهن و اتصال لرستان به شبکه سراسری خطوط ریلی، علاوه بر افزایش ایمنی و راحتی در تردد، موجب تحول صنعت حمل و نقل این استان خواهد شد و اتصال تهران و نیمه شمالی کشور به بندر امام خمینی (ره) در جنوب را تسهیل می کند، اما طی سالیان گذشته خرم آباد به عنوان مرکز استان از صدای سوت قطار محروم بود.
این خواسته مردم لرستان بارها و بارها در دولت های مختلف مطرح تا اینکه در نهایت سال ۹۲ عملیات اجرایی آن آغاز شد، اما دیری نپایید که این طرح هم همچون سایر ساخت و سازهای عمرانی لرستان در ورطه رکود افتاد و راهآهن با تمام چشماندازهای زیبا و مزایای اقتصادیاش، در ایستگاه کمبود اعتبار متوقف شد.
۱۵۵ کیلومتر از خطوط ریلی کشور، در حالی از لرستان میگذرد که بجز دورود و ازنا سایر شهرهای استان با وجود قرار گرفتن در مسیر کریدورهای اصلی جاده های کشور از صدای سوت قطار محروم هستند و سال ۱۴۰۰ با سفر هیات دولت سیزدهم و رییس جمهور شهید به استان این خواسته ۱۰ ساله مردم به ایستگاه احیا نزدیک شد.
راه آهن دورود – خرم آباد، یکی از پروژه های بسیار مهم، کلیدی و راهبردی لرستان است که قرارداد ساخت آن سال ۹۲ با قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) منعقد و عملیات اجرایی آن همان سال آغاز شد، اما در پیچ و خم کمبود اعتبار و نبود حمایت های مستمر مسوولان ملی ماند.
پیگیری دولت جدید برای رفع کهنگی قرارداد
دولت سیزدهم روی کار آمد و رییس جمهور شهید، ۱۹ آذر ۱۴۰۰ به همراه دولتمردانش میهمان لرستان شد تا از سرگیری طرح احداث راه آهن که با پیشرفت فیزیکی ۳۰ تا ۳۵ درصدی به صورت راکد درآمده بود، بدنبال پیگیری های مصوبات سفر رییس جمهور به استان آغاز شود.
ارقام قرارداد پروژه نیز مربوط به اوایل دهه ۹۰ بین کارفرما و مجری باید اصلاح می شد و در اختیار سازمان برنامه و بودجه قرار می گرفت که این فرآیندهای طولانی سپری و سازمان برنامه و بودجه اشکالاتی گرفت که در اختیار شرکت زیرساخت قرار گرفته و اصلاحات انجام شد.
شهریور ۱۴۰۱ / کارگران مشغول کارند
در نهایت قرارداد جدید راهآهن لرستان که در ۲ قطعه خرم آباد – دورود و پس از آن پلدختر – اندیمشک تعریف شده و قطعه اول آن به طول ۱۱۴ کیلومتر ( موسوم به راهآهن خرم آباد) با پیشرفت حدود ۴۰ درصد متوقف مانده بود ، مرداد ۱۴۰۱ دوباره منعقد شد و شهریور همان سال کارگاه های ۱۷ گانه آغاز به کار کردند.
به گفته فرهاد زیویار استاندار وقت لرستان این طرح در شمار طرح های اولویت دار کشوری قرار گرفت و گزارش آن به رهبر معظم انقلاب رسید که به دلیل اعتبار بسیار بالا، متفاوت با بودجه های طرح های عادی است.
وی تصریح کرد: راهآهن دورود – خرمآباد – اندیمشک یکی از پروژههای راهبردی در حوزه ریلی کشور است که مد نظر مقام معظم رهبری نیز قرار دارد ، چنانکه با موافقت رهبر معظم انقلاب از محل فروش نفت یا صندوق توسعه ملی ۱،۲ دهم میلیارد دلار اعتبار برای آن در نظر گرفته شده است.
وی افزود: راهآهن قدیمی استان در مسیر دورود – اندیمشک بیش از ۸۰ سال قدمت دارد و به دلیل استهلاک بالا، از لحاظ پدافند غیرعامل نیز قابل قبول نیست که پس از اینکه به استحضار مقام معظم رهبری رسید ، با اختصاص اعتبار آن موافقت شد.
ظرفیت راهآهن خرم آباد با ۱۷ تونل به طول ۳۳ کیلومتر و طول پروژه ۱۱۴ کیلومتر، سالانه ۹.۷ میلیون نفر و ظرفیت باری ۶.۴ تن در سال اول اعلام و پیش بینی شد به ۹.۳ تن هم برسد.
این پروژه با هفت ایستگاه و طویل ترین تونل خاورمیانه، به طول چهار هزار و ۵۵۸ متر قرار است و طبق برنامه زمانبندی ۴۰ ماهه باید تا تیرماه ۱۴۰۴ به بهرهبرداری برسد ، اما فروردین ماه امسال اعلام شد کارگاه دوباره تعطیل و تجهیزات آن به یک استان دیگر منتقل شده است.
آغاز ۱۴۰۳ با خبر تعطیلی دوباره کارگاه راهآهن
تعطیلی کارگاه راهآهن خرم آباد اولین خبر تلخ ۱۴۰۳ بود که مردم لرستان با آن مواجه شدند و بلافاصله افکار عمومی در واکنش به این خبر خواستار پاسخگویی مسوولان ارشد استان و فعالیت دوباره طرح شد.
حساسیت ها به این مساله تا جایی بالا گرفت که ۱۱ فروردین ماه استاندار وقت لرستان اعلام کرد در تماس تلفنی با مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی پس از بحث و تبادل نظر در خصوص آخرین وضعیت ابر پروژه راه آهن خرم آباد به دورود بر مورد حمایت بودن این پروژه مهم توسط دولت و فعال شدن آن پس از تعطیلات نوروز تاکید شد.
به گفته فرهاد زیویار، در این تماس مشکلات فروش نفت که منبع اصلی تامین اعتبار ابر پروژه راه آهن خرم آباد به دورود است، دلیل عمده وقفه کوتاهی بود که برای آن به وجود آمد که با پیگیری استاندار لرستان و دستور وزیر راه و شهرسازی منابعی برای فعالیت مجدد آن در نظر گرفته شده است.
اما عمر مدیریتی زیویار، به تحقق این وعده قد نداد و ابوطالب شفقت استاندار جدید ۱۸ اردیبهشت ماه امسال محسن منصوری معاون اجرایی رییس جمهور را در محل کارگاه تعطیل شده راه آهن میزبانی کرد تا قول راه اندازی مجدد و حل مشکل روش تامین مالی را از وی بگیرد.
راهآهن نفتی شد!
محسن منصوری، در این بازدید گفت: راهآهن دورود – خرم آباد از پروژه های سنگین و هزینه بر است و منابع مالی بسیاری نیاز دارد که با تزریق ۱.۲ میلیارد دلار منابع صندوق توسعه ملی تایید شده از سوی مقام معظم رهبری و پیگیری رییس جمهور از محل تهاتر نفت امیدواریم شاهد سرعت بخشی در اجرای آن باشیم.
به گفته وی پیش از این سفر، جلسه ای در سطح ملی برگزار و مقرر شد در اسرع وقت محموله مناسب نفت برای تامین منبع مالی این طرح در نظر گرفته و تحویل پیمانکار شود که این فرآیند آغاز شده است .
وی ادامه داد: فرآیند عملیات تهاتر نفت آغاز شده است، چراکه منابع بودجه عمومی را بدلیل زمانبر بودن نمی توانیم وارد این پروژه کنیم، ولی با این حجم کار و تجهیز کارگاهی که صورت گرفته ، باید اختصاص منابع متناسب با اجرای پروژه باشد.
آبهای آزاد، مقصد جدید راهآهن لرستان
پس از سفر معاون اجرایی رییس جمهور و وعده وی برای تحقق اعتبارات نفتی، مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی سوم تیرماه امسال به لرستان آمد تا علاوه بر بازدید از قطعه خرم آباد – دورود، عملیات اجرایی قطعه ۲۱۹ کیلومتری راه آهن خرم آباد – پلدختر – اندیمشک به ارزش ۲۵۰ هزار میلیارد ریال با حضور وی آغاز شود.
وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: پروژه راه آهن خرم آباد – دورود مهم و استراتژیک ، تکمیل کننده کریدور شمال – جنوب و غرب کشور به مرکز است که بندر امام خمینی (ره) را به شمال غرب و سایر نقاط وصل و دسترسی مناسب را فراهم می کند.
مهرداد بذرپاش، افزود: این محور مسیری برای واردات و صادرات بخش زیادی از نهاده های دامی و کشاورزی از بندر امام بوده و سریع و ارزان است که می توان با استفاده از آن، محصولات مناطق مختلف را به کشورهای همسایه در شمال و غرب کشور همچون ترکیه ، عراق ، روسیه، گرجستان و آب های آزاد و جنوب صادر کرد.
وی یادآور شد: راهآهن لرستان در مسیر دورود – خرم آباد – پلدختر – اندیمشک ۳۳۳ کیلومتر طول داشته و در ۲ قطعه تعریف شده است که قطعه اول به نام دورود – خرم آباد با ۱۱۴ کیلومتر ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که ۱۲ درصد آن مربوط به سال گذشته و در پروژه های ریلی عدد قابل توجهی است.
وی با تاکید بر افزایش سرعت پروژه تصریح کرد: ۹ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال از محل استجازه مقام معظم رهبری به طرح تزریق شد و با فعالیت بیشتر کارگاه ها عملیات حفر تونل ها هرچه سریعتر به اتمام خواهد رسید.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به آغاز بکار قطعه ۲۱۹ کیلومتری خرم آباد – پلدختر – اندیمشک بیان کرد: قرارداد این قطعه بین قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا با وزارت راه و شهرسازی به ارزش ۲۵۰ هزار میلیارد ریال منعقد شده است.
به گفته بذرپاش عملیات احداث در منطقه کوهستانی سخت زاگرس است و با توجه به احداث تونل و ۱۴ کیلومتر پل در راه آهن لرستان منابع قابل توجهی اختصاص و کار عمرانی سختی انجام خواهد شد که انتظار می رود با روند کنونی تخصیص منابع، راه آهن دورود – خرم آباد حداکثر طی سه سال آینده بهره برداری شود که تاکید داریم در این مدت هیچ کارگاهی تعطیل نشود.
لرستان از سال۹۲ تاکنون هرچند صدای قطار را در محدوده خرم آباد – دورود نشنیده اما راه های پر پیچ و خم بسیاری را طی کرده است و همچنان در مسیرهای سخت اجرایی قرار دارد که برای ادامه راه نیازمند توجه ویژه دولت است.
حالا که تلاشها ثمر داده و می توان گفت راه آهن روی ریل سر به راهی قرار گرفته است این استان به توجهی از جنس عدالت و استمرار پیگیری ها نیاز دارد تا مردم این دیار بتوانند از موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به مرزهای صادراتی کشور استفاده دوچندانی داشته باشند و سوت قطار طنین انداز توسعه و گشایش درهای اقتصادی برای آن باشد.