طرح مهم ریلی راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار – میلک – سرخس، در حالی موجب اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی و سبب ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی منطقه خواهد شد که هم اکنون با پیشرفت فیزیکی ۶۶ درصدی مواجه است.
به گزارش پایگاه خبری ریل نیوز به نقل از ایرنا، راه‌آهن زاهدان به سرخس، دومین اقدام در طرح جهش کریدور ترانزیتی شمال به جنوب است که تنها بندر اقیانوسی منطقه را به اصلی‌ترین مرز ترانزیت ریلی کشور یعنی سرخس متصل می‌سازد و ترکمنستان و چهار کشور دیگر آسیای مرکزی را از طریق خطوط ریلی به اقیانوس هند متصل می‌کند به گونه‌ای که می‌توان گفت این راه اقیانوس هند را به آسیای مرکزی پیوند می‌دهد.
راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار – میلک – سرخس، یکی از مهمترین پروژه زیرساختی ریلی کشور به طول ۱۳۵۰ کیلومتر است که قطعه اول آن به طول ۷۳۰ کیلومتر، چابهار را به زاهدان و مرز میلک و قطعه دوم هم به طول ۷۶۰ کیلومتر زاهدان را به بیرجند، مشهد و در انتها به سرخس متصل می‌کند.
روند کُند پیشرفت راه‌آهن چابهار – زاهدان- سرخس باعث شده تا بیش از یک دهه از عمر این پروژه بگذرد و همچنان در پیچ و خم مشکلات باشد.
شهریور ماه سال ۱۳۹۸ بود که محمد اسلامی وزیر سابق راه و شهرسازی، از موافقت مقام معظم رهبری برای اختصاص اعتبار به این پروژه تا سقف ۳۰۰ میلیون یورو از محل منابع صندوق توسعه ملی جهت تسریع در تکمیل احداث راه‌آهن چابهار – زاهدان تا پایان سال ۱۴۰۰ خبر داد؛ این درحالی است که پس از آن و تاکنون نیز وعده‌های متعددی برای زمان اتمام این پروژه اعلام شده است.
گواه این ادعا سخنان« احمد علی موهبتی استاندار اسبق سیستان و بلوچستان در ۲۳ آذر ۱۳۹۸ است که از بهره‌برداری راه‌آهن چابهار به زاهدان، تا پایان سال عمرانی ۱۳۹۹ خبر داده بود» و یا «خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، در آذر ۱۳۹۸، از بهره‌برداری راه‌آهن چابهار-زاهدان در سال ۱۴۰۰» خبر داد.
خیرالله خادمی، یکبار دیگر در خرداد ۱۳۹۹ از بهره‌برداری راه‌آهن چابهار – زاهدان تا پایان دولت دوازدهم خبر داده بود.
وعده و وعیدها پیرامون بهره‌برداری از این خط ریلی، در حالی نتیجه نداد و امید واهی بیش نبود که در دیماه سال ۱۳۹۹، بار دیگر محمد اسلامی از بهره‌برداری این خط تا پایان سال ۱۴۰۰خبر داد.
اگر چه پیش از وی نیز محمد باقر نوبخت، رئیس اسبق سازمان برنامه و بودجه در خرداد ماه سال ۱۳۹۹ گفته بود که ساخت راه‌آهن چابهار – زاهدان، در سه قطعه چابهار- ایرانشهر، ایرانشهر – خاش و خاش – زاهدان در حال انجام است که در دهه فجر ۱۳۹۹ قطعه زاهدان – خاش و تا اسفند همان سال قطعه چابهار – ایرانشهر متصل می‌شود؛ قطعه باقی‌مانده این طرح (ایرانشهر-خاش) نیز خرداد ۱۴۰۰ نهایی و تکمیل شده و تمام ۷۳۰ کیلومتر این مسیر به اتمام خواهد رسید.
با تمام این تفاسیر، اما هنوز که هنوز است بهره‌برداری از این پروژه مدام به تاریخ‌های بعد موکول می‌شود و زمان اتمام آن نیز در پس وعد وعیدها باقی مانده است؛ این در حالی است که مقرر بود طرح ساخت راه‌آهن چابهار – زاهدان پیش از اتمام دولت دوازدهم پایان یابد، اما این پروژه نیمه‌تمام نیز به دولت سیزدهم به ارث رسید.
اتصال خط آهن بندر چابهار به زاهدان، تجارت و اقتصاد شرق کشور را متحول می‌کند
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار ویژه شهرستان چابهار گفت: اتصال خط آهن بندر چابهار به زاهدان، دارای اهمیت زیادی است و تکمیل آن تجارت و اقتصاد شرق کشور را متحول می‌کند.
جواد سپاهی افزود: چابهار این قابلیت را دارد که با سرعت به یکی از مهمترین بنادر تجاری کشور تبدیل شود و در حوزه زیرساخت‌های مورد نیاز آن اقدامات خوبی انجام شده است.
وی ادامه داد: تکمیل راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار – میلک – سرخس، تحولات بزرگی در اقتصاد سواحل مَکُّران و حوزه جنوب شرق کشور، توسعه حمل و نقل و رونق ترانزیت کالا و تجارت را به همراه دارد و می‌تواند جابجایی کالا را از بندرچابهار صدها برابر افزایش دهد.
فرماندار چابهار گفت: طرح راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار – میلک – سرخس، یکی از طرح‌های مهم ملی درحال اجرا در سیستان و بلوچستان است که تکمیل و راه‌اندازی آن تحولات چشمگیری در ارتباطات تجاری کشورهای مختلف و توسعه و پیشرفت استان‌های جنوب شرق کشور ایجاد می‌کند.
وی بیان کرد: با افتتاح این پروژه مهم و حیاتی نقش مهمی در جابه جایی کالا از چابهار تنها بندر اقیانوسی کشور به سایر نقاط ایران و کشورهای همجوار خواهد داشت.
سپاهی گفت: توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل برای رونق اقتصادی از اولویت‌های دولت بوده و تلاش‌های زیادی را در این زمینه انجام داده است.
وی افزود: تکمیل طرح‌های توسعه‌ای نظیر راه‌آهن به توسعه حمل و نقل کمک شایانی می‌کند و جایگاه بندرشهید بهشتی را در حمل کالا به داخل کشور ارتقا می‌دهد.
فرماندار چابهار، با اشاره به اینکه این شهرستان نقش ملی و بین‌المللی در توسعه سیستان و بلوچستان دارد و ارتباط این منطقه با آب‌های آزاد زمینه توسعه را برای هر صنعتی فراهم می‌کند، خاطرنشان کرد: چابهار در آینده قطب تجارت و ترانزیت منطقه خواهد شد و باید هر چه سریعتر زیرساخت‌های آن در زمینه حمل و نقل فراهم شود.
وی ادامه داد: پروژه راه‌آهن، از طرح‌های ملی در حال اجراست که می‌تواند نقش مهمی در تحول اقتصادی سیستان و بلوچستان بویژه بندر بزرگ چابهار داشته باشد.
سپاهی با قدردانی از تلاش دولت برای توسعه و آبادانی چابهار خاطرنشان کرد: تکمیل خط راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار – میلک – سرخس، سبب ساخت حدود یک‌هزار کیلومتر بزرگراه و آزاد راه، ساخت فرودگاه بین‌المللی چابهار، راه‌اندازی خطوط مسافری دریایی با کشورهای همجوار مرزهای آبی حمل و نقل کالا و مسافر در جنوب سیستان و بلوچستان می‌شود.
توسعه بندر چابهار و ارتقای ظرفیت تخلیه و بارگیری با افتتاح خط آهن چابهار- سرخس
وی بیان کرد: رهبر معظم انقلاب و دولت مردمی، توجه ویژه‌ای به توسعه زیرساخت‌های بندر چابهار دارند به طوریکه پروژه‌های راه‌آهن و توسعه بندر شهید بهشتی با سرعت در حال انجام است.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار گفت: هم اکنون در اجرای پروژه راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار – میلک – سرخس، نیروی انسانی بومی مشغول به کار هستند و علاوه بر اجرای این طرح در روستاهایی که راه‌آهن از آن‌ها عبور می‌کند ساخت مدرسه، زیرسازی و بازگشایی راه‌های ارتباطی برای محرومیت زدایی مناطق مختلف روستایی در دستورکار بوده که موجب رضایت‌مندی مردم محروم شده است.
وی تصریح کرد: اتصال راه‌آهن چابهار – زاهدان – میلک سیستان، واقع در نقطه صفر مرزی با افغانستان که از خط آهن زاهدان – سرخس منشعب خواهد شد، کشور افغانستان را نیز به شبکه راه‌آهن ایران و جهان متصل خواهد کرد هر چند که افغانستان فاقد راه‌آهن است اما بازرگانان و تجار این کشور می‌توانند از راه‌آهن ایران برای جابه جایی کالاهای خود به سراسر دنیا استفاده کنند.
مقدم گفت: آماده‌سازی زیرساخت‌های حمل و نقل دریایی، زمینی، ریلی و هوایی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی کشورهای مختلف همجوار را بیشتر برای حضور در سیستان و بلوچستان به ویژه بندر و منطقه آزاد چابهار تشویق می‌کند.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار اظهارکرد: این خط آهن که از ورودی شرقی بندر شهید بهشتی چابهار آغاز شده و به راه‌آهن بافق – مشهد متصل خواهد شد، مسیر توسعه بزرگترین بندر اقیانوسی ایران را هموار و موجب رونق حمل و نقل کالا خواهد شد.
امیر مقدم افزود: توسعه بندر چابهار و ارتقای ظرفیت تخلیه و بارگیری آن، تا هشت و نیم میلیون تن و توانایی پذیرش کالا تا ۱۵ میلیون تن ایجاب می‌کند که خط ریلی راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار – میلک – سرخس، هر چه سریعتر تکمیل شود تا تجار و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی با شوق و اشتیاق بیشتری در سیستان و بلوچستان حضور یابند و با سرمایه‌گذاری در این منطقه تحول بزرگی در صادرات و واردات و چرخه اقتصادی کشور ایجاد کنند.
پیشرفت فیزیکی ۶۶ درصدی راه‌آهن زاهدان – ایرانشهر – چابهار
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گفت: در حال حاضر از هشت قطعه این مسیر ریلی ۲ قطعه آن صد در صد به اتمام رسیده و در حال بهره‌برداری است و در بررسی‌های فنی این طرح قسمت‌های زیرسازی، اجرای تقاطع‌ها و پل‌های خاص و آبروها و تونل‌ها حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و نیاز هست در اجرای روسازی و احداث ایستگاه‌ها سرعت عملیات اجرایی افزایش یابد تا هر چه زودتر استان از این خط مهم ریلی بهره‌مند شود.
منصور بیجار افزود: بر اساس طراحی‌های باری پیش‌بینی شده برای این خط، می‌توان با تأمین و افزایش ناوگان ریلی مخزن دار، برای تسهیل در انتقال فرآورده‌های نفتی از مبادی تولید به انبارهای نفت استان نیز، برای جابجایی سوخت مورد نیاز استان استفاده کرد.
وی ادامه داد: پس از افتتاح خط ریلی زاهدان – خاش و با حرکت اولین قطار مسافربری، روزانه شاهد جابه‌جایی هم استانی‌ها و مردم به صورت رفت و برگشتی و کاهش تصادفات در این محور هستیم.
معاون استاندار سیستان و بلوچستان بیان کرد: مرحله دیگر این طرح که هم اکنون در حال اجرا است اتصال خط ریلی زاهدان به میلک است تا با افزایش توان و ظرفیت جابجایی بار و مسافر شاهد شکوفایی و رونق مبادلات مرزی در استان باشیم.
وی اذعان کرد: راه‌آهن زاهدان به میلک، در شش قطعه به طول ۲۶۴ کیلومتر طراحی شده است که در حال حاضر چهار قطعه از آن به پیمانکار واجد شرایط برای اجرا واگذار شده است.
بیجار گفت: پیش‌بینی شده است اتمام این طرح برای اتصال چابهار به میلک به صورت ریلی، حدود ۳۴ هزار میلیارد تومان دیگر هزینه در برداشته باشد.
وی افزود: این طرح مهم ریلی موجب اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی وسبب ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی منطقه خواهد شد.